Binbir Gece Masalları Nedir?

Hepimizin çocukluğunda önemli bir yere sahip olan masallar tekrar tekrar okunabilen edebi türler olarak dikkat çekmektedir. Verdiği öğütler ve işlediği konular çerçevesinde masalların, daha güzel bir dünya için kişileri eğiten bir boyutta tutulması özellikle çocuklar için hem eğitici hem eğlendirici olmasını sağlamıştır.

Kimine göre dünya klasiklerinden sayılan, kimine göre Doğu masallarının en önemlisi olan Binbir Gece Masalları, hakkında bilinenden çok daha fazlasını ifade etmektedir. Orta Doğu kökenli bir eser olan Binbir Gece Masalları kitabı, Doğu halk edebiyatının başyapıtları arasında yer alır. Kitabı elinize aldığınızda yazarını görmeniz pek mümkün değildir. Ki bilineceği üzere anonim eserler arasında sayılan bu masallar iki yüzü aşkın hikayenin bir araya getirilmesi ile oluşturulmuştur.

Binbir Gece Masalları hakkında yapılan araştırmalarda bu hikayelerin tek bir söyleyenden ortaya çıkmadığı ortaya koyulmuştur. Hindistan, İran, Arap ve Mısır kültürlerinin ortak katkıları sonucunda oluşmuş hikayelerin derlenmesi şeklinde günümüze ulaşmıştır.

inbir Gece Masalları kitabı içinde yer alan masalların genel özelliklerine bakıldığında Doğunun bütün renk ve motiflerini görmek mümkündür. Anlatılan hikayelerin can alıcı heyecanda sürdürülmesi ve masalların genel özelliği olarak merak ögesinin ağır basması okuyucuyu kitabın ilk sayfasından son sayfasına sürükler.

Binbir Gece Masalları kitabı içinde yer alan masalların genel özelliklerine bakıldığında Doğunun bütün renk ve motiflerini görmek mümkündür. Anlatılan hikayelerin can alıcı heyecanda sürdürülmesi ve masalların genel özelliği olarak merak ögesinin ağır basması okuyucuyu kitabın ilk sayfasından son sayfasına sürükler.

Binbir Gece Masalları’nın genel çerçevesine bakacak olursak masallar aslında anlatıcının da bir masal niteliğinde olması dolayısıyla daha fazla ilgi çeker. Binbir Gece Masalları’nda iki önemli kahramanımız bize kitap boyu eşlik etmektedir. Baş vezirin kızı Şehrazat ve dönemin hükümdarı Şehriyar.

Fars kralı olan Şehriyar her gün bir genç kız ile evlenmektedir. Ancak ertesi sabah o evlendiği genç kızı öldürmektedir. Akıllı ve zeki bir genç kız olan Şehrazat ise bunu öğrendiğinde baş vezir olan babasını zar zor ikna ederek Şehriyar ile evlenir. Şehrazat evlendikleri gece Şehriyar’a bir masal anlatır ve bu masalı sabahın ilk ışıkları ile en ilginç ve merak edilen noktasında bırakır. Merakına yenik düşen Şehriyar, eğer Şehrazat’ın yaşamasına izin verirse masalın sonunu ertesi gece dinleyecektir. Şehriyar ise gece dinlediği bu masalın sonunu merak ettiği için Şehrazat’ın bir gün daha yaşamasına izin verir ve masallarımız anlatıcısının dilinden bize aktarılmaya başlar.

Binbir Gece Masalları Şehrazat’ın Şehriyar’a aktarmak istediği adalet, aşk, haksızlıkların önlenmesi, aile hayatı ve kahramanlıklar temalı hikayelerden oluşur. Şehrazat her gece anlattığı bu hikayeler ile hükümdarı Şehriyar’ın daha iyi bir insan olması için uğraşır. Hikaye içinde hikaye olarak kurgulanan masallar kendi başına bağımsız hikayeler gibi görünse de bir bütünün kurgusudur.

Masallar kişilerin hayatında oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu sebeple yüzyıllar boyu anonim halde bize ulaşan bu masalların bazı dikkat çekici uyarıları vardır.

“Masalların tamamını okuyan ölür!”

Masallarımız genel olarak bu uyarı ile başlar. Bu uyarıya inanan sayısı ise oldukça fazladır. Bir inanışa göre masalları okumayı bitiren kişi ölecektir ya da bir başka boyutta hiç bir ölümlü masalları bitiremeyecektir. Bu uyarıyı hurafe olarak değil de edebi açıdan değerlendirirsek oldukça doğrudur.

Bu masalların hiçbiri kendi içinde başlayıp son bulmaz. Birbirine bağlı bir bütünü ifade eder. Birbiri arasında sağlanan bu bağlantı ve yoruma açık bir oluşunda temellenmeleri “açık metin” özelliği çerçevesinde hiç bir masalın, başlandığında bitirilemeyeceğini ve yıllar boyu herkese ulaşarak son bulmayacağını ifade etmektedir.